Op woensdag 16 november kwam de Raad van burgemeesters voor het eerst sinds de aanstelling van zijn nieuwe leden bijeen. De Raad moet de belangen van de lokale politiezones behartigen. De minister van Binnenlandse Zaken, Annelies Verlinden, startte de vergadering met te zeggen hoe belangrijk dit orgaan wel niet is.

1) Taken en samenstelling

De Raad van burgemeesters werd in 2000 opgericht naar aanleiding van de politiehervorming. Bedoeling was om de lokale politiezones een vertegenwoordiging te geven binnen de geïntegreerde politie. De Raad geeft op vraag of op eigen initiatief advies aan de minister van Binnenlandse Zaken over elke regelgeving die van belang is voor de lokale politie.

De Raad bestaat uit 16 effectieve Belgische burgemeesters en 16 plaatsvervangende burgemeesters. Zij worden voor drie jaar benoemd. Er zijn 8 Vlaamse burgemeesters, zes Waalse en twee burgemeesters uit het Brussels Hoofdstedelijk Gewest. Olivier Deleuze (burgemeester van Watermaal-Bosvoorde) en Philippe Close (burgemeester van de stad Brussel) vertegenwoordigen de politiezones van het Brussels Hoofdstedelijk Gewest.

De ministers van Binnenlandse Zaken en Justitie, de Algemene directie van de bestuurlijke politie, de vertegenwoordigers van de verenigingen van steden en gemeenten en de Vaste Commissie van de lokale politie nemen eveneens aan de vergaderingen deel.

2) Een wat in ademnood verkerende Raad van burgemeesters…

De Raad van burgemeesters heeft in het verleden wel wat woelige wateren doorzwommen. Een aantal burgemeesters kon niet langer deel uitmaken van de Raad omdat de ambtstermijn niet samenvalt met de duur van de gemeentelijke legislatuur. De benoemingsprocedure is ook nogal omslachtig en het stemquorum werd zelden bereikt.

Wij stellen ook al verscheidene jaren moeilijkheden vast bij het overleg tussen de minister van Binnenlandse Zaken en de Raad (of meer in het algemeen de lokale vertegenwoordigers) over uiteenlopende veiligheidsvraagstukken. Het overleg kwam soms te laat in het besluitvormingsproces, waardoor het oppervlakkig werd. Het principe “de beslisser betaalt” werd ook vaak met de voeten getreden: de federale overheid nam soms beslissingen met financiële gevolgen voor de politiezones zonder eerst met de lokale besturen te overleggen of zonder ze daarin te kennen.

… krijgt de komende jaren opnieuw wat zuurstof?

De minister van Binnenlandse Zaken wees tijdens de installatievergadering op het belang van de Raad van burgemeesters. Zij benadrukte dat het orgaan zijn rol als spreekbuis van de politiezones ten opzichte van de federale partners ten volle moet kunnen spelen. De minister wil de banden tussen de Raad van burgemeesters aan de ene kant en de federale administratie van Binnenlandse Zaken en haar kabinet aan de andere kant nauwer aanhalen.

Het landschap van de lokale veiligheid en preventie zal de komende jaren met de Staten-Generaal van de Politie en de werkzaamheden van de Multidisciplinaire Commissie voor de financiering en de optimale schaalgrootte van de lokale politiezones, veranderingen ondergaan.

De minister riep de burgemeesters in de Raad daarom op zich niet enkel te beperken tot de adviesbevoegdheid, maar ook om er bredere thema’s rond het gehele veiligheids- en preventiebeleid binnen de geïntegreerde politie aan te kaarten en te bespreken. Dit betekent dat ook brandbestrijding en medische noodhulp, civiele veiligheid, strategische veiligheids- en preventieplannen, enz. aan bod kunnen komen.

Dit sluit aan bij wat de koepelverenigingen van steden en gemeenten al lang vragen.

3) Positief onthaald door Brulocalis

Brulocalis en haar zusterverenigingen zijn blij dat de minister via de Raad van burgemeesters de onderlinge samenhang tussen de lokale besturen wil versterken.

Dit overleg en deze samenwerking rond zeer brede veiligheidsthema’s tussen de lokale en de federale overheid is inderdaad onontbeerlijk voor de 185 Belgische politiezones. Daarom zullen wij in het belang van onze leden niet nalaten de dossiers op te volgen die aan de Raad van burgemeesters worden voorgelegd.

Meer info

KB van 7 juli 2022 tot aanwijzing van de leden van de Raad van burgemeesters, inforum 164937.