Vorige maand is de projectoproep voor de Europese week van de lokale democratie 2025 verschenen. We presenteren u hier een aantal projecten van vorig jaar van de gemeenten Jette, Ukkel en Sint-Agatha-Berchem

ELDW 2024: watisda?

De Europese week van de lokale democratie (ELDW) is een jaarlijks weerkerend Europees event. Lokale besturen en verenigingen uit de 46 lidstaten van de Raad van Europa organiseren initiatieven en

publieke activiteiten met als doel burgers te ontmoeten en te betrekken bij zalen van lokaal belang. Voor de 2025-26 editie worden geïnteresseerde gemeenten en OCMW's gevraagd bijzondere aandacht te besteden aan: de participatie van specifieke doelgroepen; de sensibilisering van jongeren en kinderen op het vlak van haatzaaierij en desinformatie en de sensibilisering rond het belang van hun burgerparticipatie ; en digitale inclusie.

Brussel Plaatselijke Besturen kent een subsidie toe aan Brulocalis. Voor deze projectoproep heeft Brulocalis van het Gewest nog geen bericht gekregen over de subsidie. Om de gemeenten en OCMW's voldoende tijd te geven om hun projecten te kunnen plannen, werd de projectoproep al gelanceerd. Brulocalis beoordeelt de voorstellen en brengt de gemeenten/OCMW's op de hoogte van het uiteindelijke resultaat van de selectie, maar de definitieve validering vindt pas plaats nadat Brulocalis bevestiging heeft ontvangen van het Gewest van de subsidie.

Per project wordt maximaal 30.000 euro uitgetrokken. Een samenwerking tussen meerdere gemeenten/OCMW's (minstens 3) wordt sterk aangemoedigd.

Hier drie weerhouden projecten van de editie 2024

ELDW 2024 – Jette: in de schaduw van de democratie

Het project “Luisteren naar degenen die in de schaduw van de democratie leven” plaatsvond in de gemeente Jette tussen 14 oktober en 12 december 2024. De afgelopen twee jaar was het thema van de ELDW “Democratische veerkracht in het hart van lokaal bestuur”. Ter gelegenheid hiervan kwamen een aantal lokale spelers samen om mensen bewust te maken van de problemen rond onzekerheid en sociale uitsluiting en om een stem te geven aan degenen die daaronder lijden.

Er werden allerlei activiteiten aangeboden aan het publiek van Jettois. Het ging om tentoonstellingen, workshops, ontmoetingen tussen mensen die de inloopcentra en openbare diensten bezochten, filmdebatten, boekverkenningen (een methode van collectieve toe-eigening van lectuur om het begrip van de inhoud te verbeteren), het verzamelen van getuigenissen van mensen die “in de schaduw van de democratie” leven, bijeenkomsten en momenten van collectieve reflectie over democratie en het nemen van verantwoordelijkheden door burgers, en de poppenkastvoorstelling.

De acties werden ook ondersteund door Amnesty International in het kader van de “Marathon des lettres” (Schrijfmarathon) en hebben bijgedragen aan de ontwikkeling van de dialoog over zeer complexe onderwerpen zoals de “administratieve verdwijningen” van mensen die hun huis zijn kwijtgeraakt.

ELDW 2024 – Ukkel: een verbonden gemeente

Om alle ingevoerde voorzieningen ter ondersteuning van de Ukkelaars beter te leren kennen heeft de dienst Burgerinspraak verschillende activiteiten aangeboden, verspreid over 4 luiken in de herfst en winter van 2024:

  • Permanenties en workshops van de dienst Burgerinspraak in bepaalde Ukkelse wijken : Het was enerzijds de bedoeling om te informeren over de verschillende bestaande diensten in de gemeente en de mogelijke bijstand en activiteiten. Anderzijds was het de bedoeling om de Ukkelse voorzieningen voor burgerinspraak kenbaar te maken. Aan de hand van speelse activiteiten zoals fototaal en een ganzenbord dat speciaal voor de gelegenheid ontworpen werd konden de Ukkelaars meer te weten komen over hun gemeente.
  • De verwezenlijking van een brochure over de inspraak op gemeentelijk vlak : Dankzij deze brochure konden de werking van het gemeentebestuur en de verschillende actiemiddelen van de burgers in de spotlights gezet worden. Deze brochure is een degelijk hulpmiddel voor elke Ukkelaar die meer te weten wil komen over de werking van zijn gemeente. De volgende termen komen aan bod: recht op burgerinterpellatie, wijkcomités, adviesraden, participatief budget, projectoproepen, burgerontmoetingen in de wijk...
  • Een communicatiecampagne voor alle Ukkelse jongeren : Er werden op de sociale media 4 video's gedeeld over de volgende thema's: voorstelling van Ukkel, werking van de gemeente, burgerinspraak in Ukkel en hoe je inzetten in je gemeente. Het was de bedoeling van deze 4 korte video's om de brochure aan te passen en een tool te ontwikkelen die beter afgestemd is op deze doelgroep.
  • Infostands in de openbare ruimte in de handelswijken : Een zichtbare aanwezigheid op het terrein is essentieel om de doelgroepen te bereiken die het minst vertrouwd zijn met burgerinspraak.

Dankzij deze initiatieven werden de doelstellingen bereikt. De ingevoerde voorzieningen kregen meer zichtbaarheid bij de inwoners, vooral in de minder geïnformeerde wijken. Bovendien toont het succes van deze acties de doeltreffendheid aan van een aanpak die nabijheid, gerichte communicatie en pedagogische hulpmiddelen combineert. Deze balans moedigt aan om deze initiatieven voort te zetten en verder uit te werken om samen een nog participatievere gemeente te bouwen.

ELDW 2024 – Sint-Agatha-Berchem: Focus op gender

Na de lancering van het eerste ‘Diversiteitsparcours’ in 2024, besloot de gemeente Sint-Agatha-Berchem om de dynamiek voor de editie van 2024 voort te zetten, dit keer meer specifiek gericht op het thema gender.

Er werden verschillende activiteiten aangeboden aan de leerlingen van het kleuter-, basis- en secundair onderwijs van Sint-Agatha-Berchem en de naburige gemeenten, alsook aan de vzw's waarbij jongeren betrokken zijn. Alle onderdelen van het programma - bedacht in samenwerking met lokale en externe partners - waren gekoppeld aan het thema genderdiversiteit. Tot de activiteiten behoorden leesworkshops “Mallette en tout genre” van het cultureel centrum Archipel 19 en de gezinsplanning in kleuter- en lagere schoolklassen, de voorstelling “C'est ta vie” van Compagnie 3637, waar bijna 200 leerlingen uit het lager onderwijs op af kwamen, een rondleiding over gendersensitieve architectuur door L'Architecture qui dégenre, ontmoetingen met vrijwilligers van de LGBTQIA+-gemeenschap via GrIS Wallonie-Bruxelles en een voorleesnamiddag in de Nederlandstalige bibliotheek.

Er werd een samenvattend filmpje gemaakt en verspreid onder alle partners en deelnemers, alsook onder de directies van alle Berchemse scholen. Deze video, geproduceerd door Johannes Vandevoorde, blikt terug op het evenement en de reacties van de deelnemers: https://berchem.brussels/nl/europese-week-van-de-lokale-democratie/

Uiteindelijk was de feedback van de verschillende deelnemers zeer positief. Ook al roept de genderkwestie soms nog een zekere terughoudendheid op, toch slaagden de partners die meewerkten aan dit ‘Diversiteitsparcours’ erin om de jongsten bewust te maken van genderdiversiteit en hen die dat wilden de kans te geven er openlijk over te praten.