De voorbije jaren is het Brussels Hoofdstedelijk Gewest resoluut de weg ingegaan van het koolstofvrij maken van het verkeer (promoten van actieve modi en elektrische voertuigen, de invoering van de LEZ, enz.). In de algemene beleidsverklaring staat dat het Gewest diesel uiterlijk tegen 2030 en benzine en LPG uiterlijk tegen 2035 uit het straatbeeld wil. Hierdoor moeten er steunmaatregelen komen voor de alternatieven. Er moet bijvoorbeeld een publiek toegankelijk aanbod komen voor het opladen van elektrische voertuigen waar ook particulieren met hun wagen terecht kunnen.

In dit verband keurde de regering van het Brussels Hoofdstedelijk Gewest op 2 juli 2020 haar gewestelijke strategische visie goed voor de uitrol van laadpalen voor elektrische voertuigen met de ambitieuze doelstelling om tegen 2035 11.000 laadpalen geplaatst te hebben.

De markt voor het plaatsen van laadpalen voor elektrische voertuigen langs de openbare weg werd opengegooid. Ten gevolge daarvan, en in het verlengde van het project charge.brussels (concessie Pit Point, nu TotalEnergies), werd daarom gestart met het project Chargyclick. In het najaar van 2021 een eerste aanbesteding uitgeschreven voor de gunning van een eerste concessie aan een nieuwe uitbater (die de concessie in januari 2022 heeft gekregen). De nieuwe laadpalen worden uitgerold vanaf februari 2022.

Sibelga heeft van de overheid de opdracht gekregen om de uitrol te coördineren en moet daarvoor aanbestedingen per lot uitschrijven voor de nieuwe laadpalen. Zijn er voor bepaalde loten geen inschrijvers, dan kan Sibelga gevraagd worden om in te staan voor het plaatsen van de laadpalen van de desbetreffende loten.

Sibelga moet samen met de gemeenten ook het pad effenen. Sibelga moet de locaties voor de nieuwe laadpalen vastleggen en de administratieve procedures (meer bepaald de wegvergunningen) opstarten. Zo komt er een soort van “laadpalenportfolio”. De concessiehouders moeten de laadpalen dan enkel nog plaatsen (wat het proces uiteraard versnelt).

Gelet op de deadlines en de torenhoge ambities hebben het Gewest en Sibelga niet de tijd genomen om de gemeenten te raadplegen voor het bestek bij de aanbesteding, terwijl die aanbesteding wel alle wegbeheerders aanbelangt... en dus natuurlijk ook de gemeenten.

Zo nam de gemeente Elsene na de zomer van 2021 contact op met Brulocalis met de vraag om een gemeenschappelijk juridisch model te maken dat de plaatsing van laadpalen langs gemeentewegen wettelijk regelt. Het wettelijk kader lag tot dan toe nog niet vast voor de concessiehouders en de gemeenten (als wegbeheerders): de aansprakelijkheden, de taken en verplichtingen van de gemeenten en aangeduide concessiehouders waren niet duidelijk vastgelegd, elke gemeente had zijn eigen wegvergunning en Sibelga van zijn kant maakte zijn eigen bestek op voor het gunnen van de opdracht.

In deze context heeft Brulocalis op 14 oktober 2021 een bijeenkomst belegd met de gemeenten en het Gewest (BM, LB en het kabinet van minister Maron). Brulocalis heeft hier de gemeenten samengebracht en stond bijvoorbeeld in voor de coördinatie van een werkgroep die zich heeft toegelegd op de rechtszekerheid van de gemeenten in het kader van de uitrol van de laadpalen als onderdeel van dat gewestelijk beleid (en de ad hoc gewestelijke concessie). Aandachtspunt was om de gemeenten als wegbeheerders de nodige tools aan te reiken zodat ze met de uitbaters van de laadpalen (die in de toekomst steeds talrijker zouden kunnen worden) goede relaties kunnen onderhouden: toelating, installatie, meenemen van oude laadpalen, aansprakelijkheden, onderhoud, garantie, enz.

Samen hebben we een model van wegvergunning opgesteld dat de beheer- en de plaatsingsmodaliteiten van laadinfrastructuur omkadert.

Door de scherpe deadlines hebben we geen reglement kunnen uitwerken met daarbij ook een wegvergunning. Dat zou voor de plaatsing van laadpalen de meest complete regeling zijn. Want Sibelga wil inderdaad al in februari 2022 met de concessiehouder starten met nieuwe laadpalen te plaatsen, terwijl een reglement eerst nog naar de gemeenteraad moet.

Zo resulteerden de eerste denkoefeningen in een eerste model van wegvergunning geldig voor 2022 (“testfase”). Daarna wordt er verder gewerkt aan een model van reglement en een wegvergunning voor 2023 (“consolidatiefase”).

Werken in twee tijden laat toe om op basis van de feedback van op het terrein lessen te trekken uit die “testfase” waardoor men de documenten kan consolideren voor de tweede fase. Een in de gemeenteraad goedgekeurd reglement bepaalt dan de voorwaarden voor de uitbaters voor het plaatsen van laadpalen langs de openbare weg en de procedure voor het verlenen van een vergunning. En de wegvergunningen die de praktische modaliteiten van de plaatsing van laadpalen regelen, gaan dan via het college.

De twee documenten vullen elkaar aan: het reglement ligt meer vast en zorgt voor voorspelbaarheid en wettelijkheid, zowel voor het college als voor de uitbaters. Zij weten van tevoren onder welke voorwaarden de laadpalen kunnen geplaatst en uitgebaat worden. De vergunning daarentegen kan makkelijker aangepast worden. Met zo’n vergunning kan men sneller gaan, kan men de praktische modaliteiten van de plaatsing omkaderen en aanpassen aan de specifieke lokale situatie.

Op 02-02-22 hebben Brulocalis, het kabinet en Sibelga het model van wegvergunning 2022, de weg ernaartoe en de next steps voorgelegd aan de Conferentie van burgemeesters. Het model werd goed onthaald, er werden verschillende vragen gesteld, meer bepaald over een financiële compensatie voor de lokale besturen, de veiligheid rond het opladen in ondergrondse parkings, het recycleren van elektrische voertuigen, de plaatsing van laadpalen op geclassificeerde locaties.