Financiering van de politiezones aan herziening toe

Veiligheid is een essentieel recht dat onlosmakelijk met alle andere rechten verbonden is. Steeds meer medeburgers vragen meer blauw in de straat. Beschikken de Brusselse politiezones over de nodige middelen om op die vraag in te gaan? Welke budgetten zijn daarvoor nodig? Hoe worden ze gefinancierd? Wat is de impact van die financiering op het gemeentebudget? Is het personeelskader van de politiezones effectief ingevuld?

Studie van Brulocalis als basis voor het debat

De Vereniging van de Stad en de Gemeenten van het Brussels Gewest (VSGB) zocht een antwoord op die vragen via een analyse van de beschikbare cijfergegevens en hun evolutie in de tijd.

1. Brusselse gemeenten leveren meer inspanningen dan andere steden

De eerste conclusie is dat de dotaties aan de politiezones (op basis van de cijfers 2009) meer dan 15 % uitmaken van de totale uitgaven in het lopend dienstjaar van de Brusselse gemeenten, tegenover 12 % voor de vier andere grote steden van het land (Antwerpen, Gent, Charleroi en Luik). De Brusselse gemeenten leveren met andere woorden een 25 % grotere financiële inspanning dan de vier andere grote steden.

2. Europese meerkost blijft deels ten laste van de Brusselaar

De tweede conclusie is dat de subsidies aan gemeenten en politiezones voor de Europese toppen 20.000.000 euro bedragen, maar de Brusselse gemeenten zelf nog 12.250.000 euro moeten ophoesten: de toelagen dekken dus slechts 62 % van de meerkost aan politiepersoneel die toe te schrijven is aan de Europese roeping van Brussel.

3. Meer dan andere steden kampt Brussel met gebrek aan politiepersoneel

De derde conclusie is dat er ten opzichte van het theoretisch kader in de vier grote steden een tekort is van 665 politieagenten, d.w.z. 10 % van het kader (Charleroi neemt de helft van dit tekort voor zijn rekening). In het Brussels Gewest is het tekort ten opzichte van het theoretisch kader 934 politieagenten, zijnde 14 % van het kader (waarvan de helft in zone Brussel-Elsene).

4. Ongunstig financieringsstelsel voor Brussel … meer nog dan vroeger

De vierde conclusie die Marc Cools, Voorzitter van de VSGB trekt, is dat het financieringsstelsel van de eengemaakte politie en de norm die gebruikt wordt voor de verdeling van die financiering onder de politiezones op heel wat aspecten zeer ongunstig blijken voor de Brusselse politiezones. Die norm, de KUL-norm, wordt namelijk niet geactualiseerd, wat bijzonder nadelig is in hun geval, gezien het sterk stijgend bevolkingsaantal dat ook steeds armer wordt. Het is niet normaal dat er geen rekening gehouden wordt met de stijging met 10 % van de Brusselse bevolking de voorbije tien jaar. Bovendien houdt de KUL-norm ook geen rekening met specifieke taken, zoals opdrachten in verband met de diplomatieke functie en de internationale rol van Brussel, de verkeersdrukte, het tweetalig statuut, …

5. Akkoorden niet nageleefd … Brussel financiert andere zones

De vijfde conclusie is dat de Brussel fel benadeeld wordt door het mechanisme van de "bevroren solidariteit". Bij de eenmaking van de politie varieerde de situatie sterk van de ene gemeente tot de andere in België. Sommige gemeenten hadden in het verleden verhoudingsgewijs veel meer in hun politie geïnvesteerd dan andere. De zones die meer geïnvesteerd hadden, zagen hun door de federale overheid toegekende envelop krimpen met zowat 25 miljoen euro ten gunste van zones die minder geïnvesteerd hadden. Voor de zes Brusselse politiezones bedroeg de daling van hun dotatie in 2002 zowat 9.527.812 euro. Daarna zou deze solidariteit dalen met een twaalfde per jaar (zijnde 793.984 euro) en de jaarlijkse dotatie aan de Brusselse politiezones met evenveel stijgen elk jaar tot 2014 inbegrepen. Dat scenario werd echter helemaal niet gevolgd: de solidariteit werd bevroren met 50 % vanaf 2004 en vooral vanaf 2005, met 75 %. Als er geen maatregelen genomen worden, zou de solidariteit van de zes Brusselse zones pas in 2046 uitdoven! Het zou 197.503.609 euro kosten in plaats van de aanvankelijk aangekondigde 61.931.780 euro. Een verschil van 135.572.829 euro dus.

6. Dertig miljoen … niet slecht maar toch onvoldoende

Het akkoord over de herfinanciering van Brussel, dat gesloten werd bij de vorming van de nieuwe federale regering eind vorig jaar, heeft 30 miljoen euro opgeleverd, wat bijzonder op prijs gesteld wordt voor de veiligheid in ons Gewest. Die herfinanciering compenseert evenwel slechts gedeeltelijk de onderfinanciering van de Brusselse politiezones door de federale overheid.