Op 7 en 8 december 2022 vonden in hotel Manos in Brussel de Training Academies IncluCities plaats. Meteen het einde van een Europees project van drie jaar van meerdere lokale besturen over migratie en het onthaal van nieuwkomers. De kans om de balans op te maken van deze vruchtbare samenwerkingen voor de meewerkende gemeenten, waaronder de Stad Brussel en de gemeente Schaarbeek. Verschillende mensen werden gevraagd te komen spreken over de projectresultaten, maar in het algemeen ook over het migratievraagstuk.

De Europese Unie wordt als gevolg van de geopolitieke internationale context nu al meerdere jaren getroffen door grote migratiegolven. Het IncluCities-project, dat gefinancierd werd door de Europese Commissie, bracht gedurende drie jaar acht Europese steden en gemeenten, met allen een ander profiel, bij elkaar om deze crisis in goede banen te leiden. Eind 2022 hebben vier van deze steden en gemeenten hun samenwerking beëindigd: de twee Brusselse gemeenten en Saint-Jean-De-La-Ruelle (Frankrijk) en Jelgava (Letland).

Het principe is eenvoudig: twee gemeenten werken samen rond een actieplan voor de lerende gemeente om de crisis het best het hoofd te kunnen bieden. Het betrof hier een mooie samenwerking, een echt partnerschap, geen eenrichtingsverkeer. De situatie werd samen bekeken en de behoeften samen geanalyseerd en de twee partijen konden van elkaar leren. Deze Training Academies waren 's ochtends twee keer gereserveerd voor verschillende lezingen over dit thema.

De relaties (opnieuw) opbouwen

Op dag 1 kwam het eerste samenwerkingsverband, tussen de Stad Brussel (leerstad) en de gemeente Saint-Jean-De-La-Ruelle (lerende stad), aan de beurt. Een stad en een gemeente met elk een ander profiel, maar die toch zeer sterk te maken krijgen met nieuwkomers. Saint-Jean-De-La-Ruelle, een gemeente met 20.000 zielen, heeft twee keer zoveel inwoners van buitenlandse origine als het nationale gemiddelde, en zoekt naar manieren om opnieuw een band te creëren met dit deel van de bevolking, dat vaak in armoede leeft en/of gemarginaliseerd wordt. De gemeente heeft inspiratie kunnen halen uit een aantal activiteiten van de stad Brussel, zoals het vereenvoudigen van administratieve procedures of het verlenen van specifieke steun aan vrouwen, zonder hen als zodanig te willen integreren.

Het vraagstuk integratie

Op dag 2 was het de beurt aan de gemeenten Schaarbeek (leergemeente) en Jelgava (lerende gemeente). Sinds de Russische inval in Oekraïne zijn hier grote migratiestromen op gang gekomen en wil men in de eerste plaats inzetten op de integratie van nieuwkomers die zich duurzaam in de stad willen vestigen. Ook in de Belgische stad, die ook te maken heeft met de vluchtelingencrisis en zoekt om hen een plaats in de samenleving te geven, vindt deze noodzaak tot integratie weerklank. De Letse gemeente heeft al heel wat gedaan om de Oekraïners goed op te vangen, maar wil op verschillende punten inspiratie putten uit Schaarbeek: bv. het aanknopen van informele banden, de ontwikkeling van integratie via taal of het meer betrekken van het verenigingsleven.

Workshops en besprekingen

‘s Namiddags vonden er dan workshops plaats. De bedoeling: de spelers op het terrein laten uitwisselen over de moeilijkheden bij de aankomst, het onthaal en de integratie van nieuwkomers en over mogelijke oplossingen. De kans om nog eens te wijzen op het belang van samenwerking, tussen alle niveau’s onderling, en de nood aan een multidisciplinaire aanpak.

Documents